گزارش ماهانه قتل های ناموسی در ایران-آگوست 2021

تنظیم گزارش: اوین مصطفی زاده ؛

“کمپین توقف قتل‌های ناموسی”، در یک گزارش تحلیلی_آماری به موارد قتل زنان ازجمله قتل‌های ناموسی در ایران در ماه آگوست 2021 می‌پردازد.
در این گزارش به 10 مورد از قتل زنان به دلایل “ناموسی” و “اختلافات خانوادگی” اشاره شده که در ادامه گزارش به دیدگاه کمپین به قتل‌های تحت عنوان “اختلافات خانوادگی” که ناشی از “تفکر ناموس‌پرستی و مالکیت بر بدن زن” هست، اشاره شده است.
دلیل اعم قتل‌ها “اختلافات خانوادگی” عنوان شده است.

همچنین در این گزارش؛
• بجز 10 مورد قتل زنان در این ماه، به 3مورد قتل زنان نیز اشاره شده که در ماه‌های گذشته اتفاق افتاده و در این ماه رسانه‌ای شده‌اند.
• به 3 مورد خشونت ناموسی و 1 مورد خشونت ناشی از”تفکر ناموس پرستی” که منجر به قتل فردی دیگر شده، نیز پرداخته شده است.
• همچنین در این ماه 3 مورد قتل زنان توسط همسرانشان، 1 مورد قتل زنان توسط فامیل و جسد 3 زن در خانه و بیرون منزل کشف شده که به‌دلیل نبود اطلاعات کافی در مورد انگیزه قتل آنها، درصورت کسب اطلاعات بیشتر در ماه‌های آتی گزارش آنها نیز درصورت ارتباط با دسته‌بندی قتل‌های ناموسی در گزارشات ماهانه کمپین ذکر خواهد شد.

تفکیک 10 مورد قتل زنان در ماه جولای در ایران براساس استان و شهرها؛
• مریوان: 1 مورد
• سنندج: 1مورد
• کرمانشاه: 1 مورد
• تبریز: 1 مورد
• خوی: 1 مورد
• تکاب: 1مورد
• اراک: 1مورد
• تهران: 1مورد
• مرودشت: 1 مورد
• لرستان: 1 مورد
نکته: در جریان کشتن 2 تن از این زنان در سنندج و خوی توسط همسرانشان، مادر آنها نیز کشته شده است.
شرح 10 مورد از قتل زنان به ترتیب تاریخ واقعه؛
• 1 آگوست؛ مریوان/ قتل یک زن بنام “منیره قادری”، فرزند عبدالله، اهل روستای گلان مریوان ازسوی همسرش “ابراهیم فتحی” با واردن آوردن جسم سخت به سر و انداختن در چاه فاضلاب. جسد منیره بعد از 5 روز در چاه فاضلاب کشف شد. وی که با رسم “ماره به جاش” همسر دوم ابراهیم شده بود بدلیل ندادن طلاهایش به ابراهیم برای همسر اولش، توسط ابراهیم به قتل رسید. قاتل دستگیر شده است.
• 6 آگوست؛ قتل “شیلان مندمی” 24 ساله، فرزند حبیب‌الله، از سوی همسرش “رضا احمدیان” با استفاده از اسلحه به‌دلیل “درخواست طلاق”. رضا که استاد دانشگاه بوده بدنبال قتل همسرش در یک باغ تمام اعضای خانواده وی ازجمله پدرزن، مادرزن و برادرزنش را نیز به قتل می‌رساندو سپس با اقدام به خودکشی به زندگی خود پایان می‌دهد.
• 8 آگوست؛ قتل سارا پیرزادی، اهل هرسین کرمانشاه، ازسوی پسرعمویش “آرمان پیرزادی” با استفاده از اسلحه به‌دلیل “ازدواج با فردی دیگر”. آرمان عاشق سارا بوده و به‌دنبال ازدواجش با فرد دیگر به خانه آنها رفته و سارا را به قتل رسانیده و همسر سارا و برادرش شوهرش را زخمی کرده و سپس به زندگی حود پایان داده است.
• 12 آگوست؛ قتل یک زن 32 ساله در تبریز، توسط همسر 37 ساله‌ش به‌دلیل “اختلافات خانوادگی”. قاتل دستگیر شده است.
• 19 آگوست؛ قتل مهدیه 20 ساله، در روستای سراب خوی، ازسوی همسر 25 ساله‌اش “مهدی” با استفاده از اسلحه به‌دلیل “اختلافات خانوادگی. مهدی در جریان این قتل مادرزن خود را نیز به قتل رسانیده است. مهدیه و مهدی دخترعمو و پسرعمو بوده‌اند. قاتل دستگیر شده است.
• 22 آگوست؛ قتل صبری “نگین” نعلبندی، اهل روستای ایرانخواه در سقز که توسط همسرش در تکاب به قتل رسیده است. همسر صبری بانام “جمشید” بدلیل “اختلافات خانوادگی” صبری را در منزلشان به آتش کشیده است.
• 23 آگوست؛ قتل یک زن 30 ساله در اراک ازسوی برادرش با استفاده از ضربات چاقو بدلیل “اختلافات خانوادگی”. قاتل دستگیر شده است.
• 23 آگوست؛ قتل مهسا در تهران با ضربات چاقو توسط همسرش “سامان” به‌دلیل “ارتباط با فردی دیگر”. قاتل دستگیر شده است.
• 28 آگوست؛ قتل یک زن 25 ساله در مرودشت توسط همسر 29 ساله به‌دلیل “اختلافات خانوادگی”. این زن بصورت خفه شدن به قتل رسیده است. قاتل دستگیر شده است.
• 30 آگوست؛ قتل مبینا سوری 16 ساله در روستا رومشکانی لرستان، ازسوی همسر روحانیش به دلیل “ارتباط با فردی دیگر”. مبینا کودک همسر بوده و در سن 14 سالگی ازدواج کرده است. قاتل دستگیر شده است.

قتل‌های دیر رسانه‌ای شدن زنان؛
در آگوست 2021 مجموع 3 مورد قتل زنان در رسانه‌های خبری منتشر شده که در ماه‌های گذشته اتفاق افتاده بودند و خبر آنها در این ماه رسانه‌ای شد.
• 2آگوست؛ قتل یک زن جوان اهل اشنویه به دست همسرش بااستفاده از نیزه در یک مرغداری در اربیل کردستان عراق. این قتل در سال 2020 روی داده بوده و قاتل بعد از یک سال دستگیر شد و خبر قتل این زن نیز رسانه‌ای شد.
• 4 آگوست؛ قتل راحله در فومن گیلان ازسوی همسر 36 ساله خود باانگیزه “اختلافات خانوادگی”. راحله با دست و پای بسته در یک ویلا ازسوی همسرش به قتل رسید. این زوج دارای دختری بنام حلما بودند که همسر راحله بعد از به‌قتل رساندن راحله او را با قیمت 100 میلیون تومان فروخته بود و به کرمانشاه فرار کرده بود. این قتل در 26آگوست 2020 اتفاق افتاده بوده و به‌دنبال دستگیری قاتل رسانه‌ای شد.
• 14 آگوست؛ قتل رویا 24 در تهران بااستفاده از ضربات چاقو و هاون توسط همسرش “رضا”. انگیزه این قتل “انتشار عکس‌ بدون حجاب رویا توسط خود در انستاگرام” بوده است. این زوج دارای یک فرزند 2 ساله بوده و بارها باهم اختلافات خانوادگی داشته‌اند، اما هربار با وساطت مادر رویا، رویا به خانه بازگشته است. این قتل در 31 دسامبر 2020 اتفاق افتاده بود و با دستگیری قاتل رسانه‌ای شد.
دیگر خشونت‌های ناموسی یا تبعات “تفکر ناموس پرستی” که منجر به خشونت می‌شود؛
• 16 آگوست؛ یاسوج/ انتشار تصاویر خصوصی یک زن در فضای مجازی توسط همسرش باانگیزه جلوگیری از “درخواست طلاق”. درپی شکایت این زن همسرش دستگیر شد و به خشونت خود اعتراف کرد.
• 21 آگوست؛ تهران/ قتل یک مرد جوان بنام “بابک”، به‌دلیل “صحبت کردن با یک زن(منیر) در تلفن” توسط همسر(بهروز) و برادر (شایان) زن. منیر بدلیل اعتیاد شوهرش باوی اختلاف و چندین بار قصد جدایی داشته، اما بدلیل فرزندش منصرف شده و در روز حادثه که به دلیل اختلاف باهمسرش از خانه بیرون زده در تاکسی با مقتول درددل کرده و سپس شماره تلفن او را گرفته و گاهی تلفنی با وی حرف میزده است. در ادامه بهروز به منیر مشکوک شده و به همراه برادر منیر باتوسل به‌زور منیر را وادار به کشاندن مقتول بر سر قرار می‌کنند و او را به قتل می‌رسانند.
• 28 آگوست؛ سمنان/ اقدام به فحاشی، تهمت، تهدید و افترا به یک دختر سمنانی به دلیل “رد خواستگاری”. خواستگار این دختر سمنانی بعد از رد درخواست خواستگاری اقدام به تهدید و فحاشی وی در در شبکه اجتماعی انستاگرام می‌کند که به دنبال شکایت دختر، خواستگار متهم بازداشت و به عمل خود اعتراف میکند.
• 30 آگوست؛ فارس/ انتشار تصاویر خصوصی یک زن ازسوی همسر سابقش در فضای مجازی با هدف بدنام کردم وی و بروز اختلافات خانوادگی برایش. بدنبال شکایت این زن متهم بازداشت و به عمل خود اعتراف می‌کند.

چرادر هرمورد از قتل نان “قتل‌های ناموسی” مرکز ثقل بحث‌ها قرار می‌گیرند؟
در رابطه با قتل زنان، تحلیل‌های بسیاری حول مسئله قوانین حاکم، تبعیض نظام‌‌مند حکومتی علیه زنان، فرهنگ پدر سالار و مردسالاری نهادینه شده در خانواده و جوامع ایرانی، تعصبات مذهبی و … می‌چرخد.
در این بخش، درگفتگو با “رضوان مقدم”، سخنگوی “کمپین توقف قتل‌های ناموسی”، قتل زنان تحت عنوان “اختلافات خانوادگی” را از برساخت “تفکر مالکیت بر زن” و “تفکر ناموس‌پرستی” مورد توجه قرار می‎دهیم و اینکه کجا می‌توان به ارتباط خشونت جنسیتی و افزایش روزمره آن در ایران با تفکر که زن را مایملک مرد می‌داند رسید؟
رضوان مقدم، سخنگوی “کمپین توقف قتل‌های ناموسی” که درحال حاضر بر مستندسازی قتل‌های ناموسی چنددهه گذشته در ایران کار می‌کند، ضمن اشاره به چندین مورد از این مستندسازی‌ها، به چندین نوع از “قتل‌های ناموسی” می‌پردازد.
رضوان مقدم، اعتقاد دارند که قتل‌های تحت عنوان “اختلافات خانودگی” سرپوشی است برروی “قتل‌های ناموسی”، چراکه قصد پنهان‌کاری است. برای مثال وقتی یک دختر 13ساله به دست پدرش به قتل می‌رسیدو دادگاه‌و رسانه‎ها دلیل قتل را “اختلافات خانوادگی” عنوان می‌کنند؛ سوالی که پیش می‌آید این است، یک پدر با یک دختر 13 ساله چه اختلاف خانوادگی می‌تواند داشته باشد؟ یا یک برادر با یک دختر 13،14 ساله یا یک برادر 20 ساله با خواهر 27 ساله. این موارد را به این دلیل عنوان کردم که در جریان مستندکردن قتل‌های ناموسی با چنینی مواردی برخورد کردم که تحت عنوان اختلافات خانودگی از آنها یاد شده، درحالی که می‌بینم پشت آنهام مسله دیگری نهفته است.
یا مثلا تقاضای طلاق ازنظر بعضی از خانواده‌ها ننگ و عار شمرده می‌شودو جهت حفظ “حیثیت” قتل روی می‎دهد. ما به موارد بسیاری از این دسته برخورد کردیم که زن تقاضای طلاق کرده و زمانی که به خانه پدری بازگشته توسط برادر و پدر به قتل رسیده و با عنوان “اختلافات خانوادگی از آن یاد شده، درحالی که در بررسی خبر به همان قتل برمبنای “تفکر ناموس‌پرستی” بازمی‌گردیم.
یا وقتی کسی نامزدش را به‌دلیل جواب رد در مسله‌ای به قتل می‌رساند، در دسته‌بندی قتل‌های ناموسی قرار می‌گیرد چراکه قاتل خود را مالک جسم زن دانسته و حاضر به قبول جواب نه نیست و آن را توهین به خود و بی‌آبرویی خود دانسته. چراکه ریشه قتل‌های ناموسی بر “احساس تملک بر جسم و جان” زنان باز می‌گردد و به نظر من هر قتلی که برآمده از این احساس تملک باشد برمیگردد به قتل‌های ناموسی. اما در مواردی که اختلاف برسر ارث و مسائل مالی باشد، قضیه جدا است.
حتی موارد اسیدپاشی به زنان نیز می‌تواند “اسیدپاشی‌هایت ناموسی” باشد که از آنها نیز تحت عنوان “اختلافات” نامبرده می‌شود. برای نمونه زنی زیبا که شوهرش فوت کرده است، برادر شوهر فکر می‌کند که این زن ملک خانواده شوهری است و نباید از آن خارج شود و مردان دیگری صاحب این زن و چهره زیبای آن شوند؛ به‌همین دلیل به اسیداشی متوصل می‌شود و در زمره “اسیدپاشی‌های ناموسی” قرار می‌گیرد. اگر هم منجر به قتل شود در چهارچوب قتل‌های ناموسی قرار می‎گیرد و نام‌گذاری آنها با عنوان “اختلافات خانوادگی” مشکلی را حل نخواهد کرد.

چرا مراجع قضایی و پلیس به موارد خشونت علیه زنان رسیدگی نمی‌کنند؛
موارد بسیاری از قتل زنان در ایران و گزارشات، حاکی از آن بوده که مراجع قضایی و پلیس در اعم مواردو درجریان رسیدگی به “خشونت علیه زنان” و “اختلافات خانوادگی” نه تنها بسیار سهل‌انگارانه رفتار کرده‌، بلکه عملکرد آنها مجوزی بوده برای وقوع قتل که نمود بارز آن را می‌توان در قتل “رومینا اشرفی” در گیلان و “سرگل حبیبی” در سنندج و در آخرین مورد دررابطه با قتل “بیان و سحر مرادی” مشاهده کرد که تمام شکایات “بیان” از همسرش دررابطه با “خشونت” راه به جایی نبرده است.
خشونت علیه زنان یکی از بارزترین موارد نقض حقوق بشر در دنیا شناخته شده است، اما در ایران حتی برای آن جرم‌انگاری نشده ، کمااینکه قوانین برای قاتلین این قتل‌ها تخفیف ویژه‌ای در نظر گرفته و مجوز “کشتن زنان” را صادر می‌کنند.
بطور کل در ایران، حکومت مجوز خشونت صادر می‌کند، رسانه‌ها قتل زنان را تحریف می‌کنند، خشونت جرم‌انگاری نشده و نبود خانه امن برای زنان و عدم رسیدگی قضایی به خشونت‌ها عرصه را علیه زنان تنگ کرده و آمار خشونت را روز به روز بالاتر برده، به‌گونه‌ای که شاهد همدستی نظام سیاسی، قانونی و مردسالار علیه زنان هستیم.
بانگاهی کوتاه به مجموعه قوانین ایران در مورد زنان متوجه خواهیم شد، که در نظام حقوقی ایران زن به دلیل “جنسیت” به عنوان موجودی مستقل به‌رسمیت شناخته نشده و این پیشاپیش راه را بر خشونتی می‌گشاید که بطور سیستماتیک مجوزهای قانونی را برای خشونت در تمامی اشکال و خصوصا حادترین نوع آن یعنی زن‌کشی فراهم می‌کنند.
ساختار حقوقی که به کمک نظم مردسالار و سنت‌های ارتجاعی رفته و گفتمانی “ناموسی” از تعریف زنان و نگاه به زن و حقوقش وارد ساختار جامعه می‌کند. با نگاهی به ماده 301 و آمار بالای قتل دختران به دست پدران و خانواده پدری متوجه می‌شویم که قتل فرزند دختر بطور گسترده معنا و ریشه متفاوتی داشته، “تهدید آبرو”.
وهمچنین ماده 612 و 630 قانون مجازات اسلامی، که در ارتباط با زنان مشاهده و معنا پیدا می‌کنند؛ چراکه در اینباره قانون از خود سلب مسولیت می‌کند و مجوزو اختیار قانونی را به تصمیم شخصی و قضاوت فرد(قاتل) واگذار می‌کند.
و این دقیقا جایست که خشونت علیه زنان از مجراهای قانونی و لوایح مجوز گرفته و با توصل به تفکر مردسالاری و سنت‌های ارتجاعی پیاده می‌شود.

کمپین توقف قتل های ناموسی