فاجعه قتل های “ناموسی” گزارش سه ماهه سوم ۱۴۰۲
حداقل ۱۳۶قتل ناموسی در ۹ ماه
رضوان مقدم
در گزارش سه ماهه اول سال ۱۴۰۲قتلهای «ناموسی» ۴۹ مورد قتل ناموسی را که اخبار مربوط به آنها در وبسایت کمپین توقف قتلهای «ناموسی» مستند و منتشر شده بود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در سه ماهه دوم یعنی تابستان ۱۴۰۲نیز ۴۳ مورد قتل ناموسی رخ داد که هر مورد را به تفکیک ماه وقوع قتل مورد بررسی قرار گرفت. در سه ماهه سوم نیز۴۳حداقل قتل ناموسی در ایران اتفاق است .با توجه اطلاعات در دسترس حداقل ۱۳۶ مورد طی ۹ ماه بررسی شده است . اینک در ادامه، گزارش های مستند تحقیقی قتلهای به اصطلاح «ناموسی» بر اساس اخبار مربوط به قتل های “ناموسی“ پاییز پیش روی وجدانهای بیدار جامعه قرار میگیرد.
بر اساس اخبارهایی که منتشر شدهاند آمار قتل زنان به بهانه آنچه «ناموس» نامیده میشود در سال گذشته نسبت به سال قبل روند افزایشی داشته که بسیار نگرانکننده است. در خلال ماههای اول جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» آمار قتل زنان بهدست مردان خانواده بهطرز چشمگیری کاهش یافته بود اما پس از افزایش سرکوبها و فشار مجدد از سوی حکومت اسلامی به زنان در کوچه و خیابان و بالا گرفتن تبلیغات ضد زن از رسانهها، قتل ناموسی زنان بهطرز چشمگیری افزایش یافته است.
زنان، از یک سوبرای حقوق خود و به ویزه حق بر بدن خود مبارزه میکنند و از سوی دیگر مردسالاری در خانوادهها، سیستم مردسالار و حکومت تئوکراتیک مذبوحانه تلاش میکنند تا برتری خود و کنترل بر زنان را حفظ کنند. بنابراین، تغییر نگرش نسبت حقوق زنان در جامعه به شدت احساس میشود.
قتل ناموسی:
قتلهای ناموسی شدید ترین نوع خشونت است که معمولاً علیه زنان انجام میشود. قتل ناموسیهای ریشه در باورهای فرهنگی یا اجتماعی مرتبط با «ناموس» و نقض هنجارها یا ارزشهای سنتی دارد. قتلهای ناموسی معمولاً بهدست اعضای خانواده، اغلب اقوام مرد، به منظور بازگرداندن «افتخار خانوادگی» که تصور میشود خدشهدار شده است،انجام میشود.اینگونه قتل ها غالبا با يک توجيه اخلاقي همراه است. قتلهای ناموسی اغلب در پی اعمالی مانند تمرد از دستورات مردان خانواده، روابط پیش ازازدواج، امتناع از ازدواج اجباری وحتی درخواست طلاق انجام میشوند. این قتلها بهعنوان راهی برای بازگرداندن شهرت خانواده در جامعه خود دیده میشوند.
در حالی که زنکشی و قتل ناموسی شامل خشونت علیه زنان هستند، اما در انگیزهها و زمینههای خود متفاوت هستند. زنکشی شامل تمام قتلهای جنسیتی زنان میشود، در حالی که قتلهای ناموسی بهطور خاص توسط مفاهیم فرهنگی شرافت، شرم و نیاز به حفظ «ارزشهای سنتی» در یک جامعه خاص انجام میشود. قتلهای ناموسی به قتل زنان محدود نمیشوند، بلکه جامعه ال جی بی تی کیو و همچنین مردانی که گمان میرود با زنی از خانواده رابطه داشتهاند را نیز دربرمیگیرند.
پدیده زنکشی و قتل ناموسی یک پدیده گسترده ونگران کننده درسطح جهانی است. تحقیقات جدید زنان سازمان ملل [1] و دفتر مبارزه با مواد مخدر و جنایت سازمان ملل [2]نشان می دهد، نزدیک به ۸۹۰۰۰زن و دختر در سال ۲۰۲۲ به طور عمدی در سراسر جهان کشته شده ند.بنا، براین گزارش نسبت به گزارش ۲۰۱۷ زن کشی روند افزایشی داشته است. [3]
این رقم نشان دهنده بالاترین رقم ثبت شده سالانه در دو دهه گذشته است. اطلاعات موجود برای سال ۲۰۲۲ نشان می دهد که افزایش قتل زنان با وجود کاهش تعداد کلی قتل ها اتفاق افتاده است.
از این تعداد ۴۸۸۰۰ مورد یعنی ۵۵ در صد از تمام قتلهای زنان توسط اعضای خانواده یا شرکای صمیمی انجام شده است. این آمار نشان می دهد که به طور متوسط روزانه بیش از ۱۳۳ زن یا دختر توسط شخصی در خانه خود کشته میشوند که بر این واقعیت آزاردهنده تأکید میکند که خانه از یک پناهگاه امن برای زنان و دختران دور است.
شایان ذکر است که آمارهایی که ارایه می شود به دلیل محدودیت دسترسی به داده ها تعداد دقیق قتل زنان و به ویژه قتل های ؛ناموسی؛ را نشان نمی دهد. با این حال تلاش ما در کمپین توقف قتل های “ناموسی” این است که با ممستند کردن مواردی که بدست کمپین می رسد و یا در رسانه ها منتشر می شود بتوانیم به ابعاد تاریک این پدیده شوم نور بتابانیم وتا در جهت شناخت ابعاد آن و ارایه راهکار برای پیشگیری از خشونت علیه زنان گام های موثری برداشته شود.
زنان و دختران در تمام مناطق این خشونت مبتنی بر جنسیت را تجربه می کنند. برای اولین بار از زمانی که دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۳ شروع به انتشار برآوردهای منطقه ای کرد، آفریقا در سال 2022 از آسیا پیشی گرفت و به عنوان منطقه ای با بیشترین تعداد قربانیان (۲۰۰۰۰ نفر) پیشی گرفت. آفریقا همچنین بیشترین تعداد قربانیان را نسبت به تعداد جمعیت زن خود (۲.۸ قربانی در هر ۱۰۰۰۰۰ زن) داشته است.
اکنون به بررسی موردی قتل های “ناموسی” در پاییز ۱۴۰۲ می پردازیم.
بررسیهای کمپین توقف قتل های “ناموسی” نشان میدهد که درسه ماهه پاییز ۱۴۰۲ ، دستکم ۴۳ زن به دست همسر، پدر، برادر یا مردان دیگری از خویشاوندان یا آشنایان خود، کشته شدهاند. این آمار حداقلی است و منحصر به افرادی است که بهشکلی هویت آنها نزد فعالان حقوق زنان و رسانهها در ایران افشا شده است.
مهر ماه ۱۴۰۲ دستکم ۲۰ زن به جرم زن بودن و به بهانه “حفظ آبرو ” بدست خویشاوندان مرد، غالبا همسران خود به قتل رسیده اند .با اشاره به این نکته که آمار قتل های “ناموسی” بیش از اخباری است که در رسانه ها منتشر می شود. آنچه در پی می آید مواردی است که در وب سایت کمپین توقف قتل های “ناموسی” به ثبت رسیده است
اوایل مهر ماه ۱۴۰۲ جسد «هایده حسنزاده» دختر ۱۹ساله اهل روستای «ربط» در سردشت در آذربایجان غربی،در زمان تخلیه آب پشت سد سردشت در حالی پیدا شد که یک بلوک سیمانی به پایش بسته بودند و چشم و دهانش هم با چسب بسته شده بود. خانواده وی پیش از این برای پنهانکاری درباره قتل، مدعی خروج دخترشان از ایران شده بودند. انگیزه قتل هایده، فرار او از خانه بود. تهمتها و حرف و حدیثهای دوست و آشنا موجب شد پدر و داییهایش او را پیدا کنند و به قتل برسانند.
۵ مهر ۱۴۰۲ پیکر بیجان یک زن ۲۴ ساله تبعه افغانستان در یک زیرزمین متروکه در مشهد کشف شد. بر اساس گزارشهای منتشر شده این زن بهعنوان کارگر غیرقانونی در یک مجموعه تجاری به کار مشغول بود.پس از تحقیقات مشخص شد به دست دوست پسرش به نام کیوان به قتل رسیده است.
۶ مهر۱۴۰۲، یک مرد ساکن مشهد در حالی که جسد مثلهشده همسرش را در داخل یک چمدان حمل میکرد، خود را به ستاد فرماندهی پلیس در تهران معرفی کرد. همسر این زن کارمند یک آژانس هواپیمایی بوده. در اعترافات اولیه به پلیس گفت:” از بس همسرم سرش توی گوشی تلفنش بود و با دوستانش حرف میزد، عصبی شده بودم. خفهاش کردم و بعد که خواستم او را از خانه خارج کنم دیدم راهی جز اینکه بدنش را مثله کنم ندارم”
۷مهر ۱۴۰۲، فاطمه محمدپناهی ۱۷ساله، اهل روستای «مارغان» سردشت ، قربانی کودک همسری، توسط دو برادر ناتنی خود با شلیک گلوله شکاری کشته شد. یکسال قبل فاطمه به اجبار خانواده و در حالی که تنها ۱۶ سال داشت به عقد پسرعمویش در آمده بود. به دلیل اینکه همسرش او را به شدت کتک میزد به خانه والدینش برگشته بود. بار آخر مدتی قبل از اینکه او را به قتل برسانند گفته بود که قصد جدایی از همسرش را دارد.
۸ مهرماه ۱۴۰۲ قتل سه زن (مریم ، نوشین، سوگند) همزمان با شلیک سلاح گرم
«علی تقیزاده» ۴۵ ساله ساکن خوی بعد از آنکه همسرش مریم احمدی تقاضای جدایی از او را مطرح کرد او و دختر ۹ سالهشان و نوشین خواهر مریم را با شلیک گلوله به قتل رساند. نوشین احمدی ، خواهر و خواهرزادههای خود را پناه داده بود به همین سبب علی فکر میکرد همسرش تحت تاثیر خواهرش نوشین برای جدایی قرار گرفته است.روز حادثه مریم، نوشین و دختر نه ساله خود سوگند را با شلیک گلوله به قتل رساند. علت این اقدام هولناک «اختلافات خانوادگی» عنوان شد.
هرگاه مردان خانواده ، به ویژه همسر وپدر نتوانند قربانیان خود را وا دارند تا مطابق میل آنها زندگی کنند، انگیزه قتل اختلافات خانوادگی عنوان می شود.
۸ مهر، جسد یک زن جوان پس از یک ماه مفقودی در میانه جاده حمیدیه اهواز کشف شد. به گفته یک فرد آگاه، «همسر و برادر این زن جوان با ظن ارتباط او با مرد دیگری، وی را در یک منزل قدیمی ابتدا خفه کرده وسپس دفن کرده بودند.»
۸ مهرماه زن ۴۰ ساله ای در یکی از محلههای شهر اراک دراستان مرکزی توسط همسرش به قتل رسید. به گفته رییس پلیس آگاهی شهر این زن بر اثر جراحات ناشی از خفگی جان خود را از دست داده بود.
۸ مهر مبینا دوست صمیمی «سمیرا»، نامزد مردی به نام «آریا» بود، وقتی لباس سمیرا
را به تن داشت و همراه مرد دلخواهش در خیابان قدم میزد، از طرف آریا مورد حمله خشونتباری قرار گرفت و در نهایت با ضربه مغزی کشته شد.آریا با ظن اینکه نامزدش با مرد دیگری است، مبینا را به قتل رساند.
١۱ مهر ماه یگانه رستمی، زن جوان ۲۳ ساله ساکن محلات، شهری سنتی در استان مرکزی، توسط داییاش هدف شش گلوله اسلحه قرار گرفت و کشته شد. این زن جوان ، بعد از ازدواجی ناموفق توانسته بود از همسرش جدا شود و قصد داشت برای دریافت کمک به بهزیستی برود.
۱۳مهر، زن جوان ۲۸ سالهای به نام «زهرا خلیلنژاد» دانشجوی سال آخر دکترای بیهوشی به دست همسر طلبهاش در شهر دامغان به قتل رسید. همسر مقتول پس از بازداشت اعتراف کرد که زهرا را بهدلیل «اختلافهای خانوادگی» از طریق ضربه با جسم سخت به سر به قتل رسانده و پیکرش را زیر پلی کم رفتوآمد رها کرده است.
۱۳مهر ۱۴۰۲، شهین ابراهیمزاده، زن ۲۱ ساله اهل روستای گولان سردشت آذربایجان غربی که از همسرش جدا شده بود و در خانه پدری زندگی میکرد، به ظن ارتباط با یک مرد به دست پدر و عمویش کشته شد.
۱۹ مهر ماه زنی جوان با ماموران کلانتری ۱۰۴ عباس آباد واقع در تهران، اعلام کرد که برادرش همسر خود را به قتل رسانده است. در بازرسی مشخص شد زن ۴۰ ساله با ضربات چاقو توسط همسرش که به کشته شده است. انگیزه قتل داشتن سوءظن.
۲۲مهر ماه ۱۴۰۲، مرد جوانی به نام پوریا نیکبین همسر خود، به نام متین شعبانیان بشمندوست را دربندر انزلی با “انگیزه ناموسی” به آتش کشید. خود نیزهمزمان اقدام به خود سوزی کرد، که بر اثر جراحات ناشی از خود سوزی فوت کرد. متین آرایشگر بوده و بخش عمده ای از بار زندگی بدوش او بوده است .
۲۳مهر۱۴۰۲،«تروسکه عبداللهزاده»، ۲۱ ساله و قربانی کودک همسری در روستای کاسهگران شهر پیرانشهر در آذربایجان غربی. مادر دو کودک هشت و ۵ ساله بود به دست پدرش و با همدستی همسر و عمویش که پدرهمسرش نیز بود، حلق آویز شد.
۲۳ مهر ۱۴۰۲، خدیجه مقدسی، ۴۵ ساله اهل بروجرد ازشهرهای استان لرستان توسط شوهرش به شکل هولناکی به قتل رسید به گفته شاهدان، همسر این زن قربانی خشونت خانگی، ابتدا یک ضربه چاقو به ناحیه گردن وی وارد کرده ولی خدیجه برای نجات خود ، با وجود خونریزی شدید به داخل کوچه فرار می کند، که شوهرش خود را به او رسانده و بار دیگر سرش را به زمین کوبیده و در نهایت به قتل می رساند.
۲۴ مهر راضیه حسنوند در الشتر در شمال استان لرستان توسط برادر پاسدارش به نام بهمن حسنوند به ضرب گلوله کشته شد. راضیه۲۰ ساله مادر یک فرزند بود. راضیه را در کودکی مجبور به ازدواج با پسر عمویش کردند. او پس از چند سال، با وجود مخالفت خانواده، طلاق گرفته بود. راضیه از طرف برادش تحت فشاربود تا با مردی که او برایش ، انتخاب کرده ،ازدواج کند.
۲۹مهر۱۴۰۲،زن جوان ۲۶ سالهای به نام حدیث اسلامی که فیلمبردار مجالس عروسی بود وقتی از محل کار به منزل خود بازمیگشت، به دست دو مرد ربوده شده بودهمسر این زن جوان بهعنوان یکی از عوامل قتل بازداشت شده و به همدستی یکی از اقوام دور خود نیز، اعتراف کرد.حدیث با شلیک گلوله به سر از فاصله نزدیک به قتل رسید.
آبان ماه نیز حداقل۱۴ زن قربانی قتل ؛ناموسی؛ شده اند که در اینجا به شرح مختصری از هر کدام اشاره می شود.
۶آبان۱۴۰۲ زن جوان ۲۰ سالهای به نام «ویدا دهقان پیرانجوق»، اهل ارومیه توسط برادر ۱۵ ساله اش به قتل رسید، برادر ویدا او را با انگیزه ناموسی و «با ظن ارتباط خارج از ازدواج خفه کرد . ویدا دهقان پیرانجوق متاهل و مادر یک کودک بود و بیش از دو سال قبل بهدنبال اختلافات خانوادگی با همسرش، به خانه پدری خود آمده بود ».
در تاریخ ۸آبان، پریسا محمدی، زن جوان ۳۷ ساله، با ضربههای چاقوی دهشتبار همسرش در شهر بابل با قتل رسید.پریسا همسر دوم مردی ۶۰ ساله به نام فرزاد بود. اصالتا اهل بابلسر بود، اما در بابل زندگی و کار میکرد. یک آرایشگاه و سالن زیبایی داشتگفته شده : این مرد پس از کشتن همسرش مادر خود را نیز به قتل رسانده و پس از آن اقدام به خودکشی کرد
بر اساس ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی: « شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند. » بنابراین اشتغال به شغلی که موافق مصالح خانوادگی و حیثیت و آبرو زن بوده و مورد موافقت شوهر می باشد، نیز نمونه دیگری از تمکین عام محسوب شده و عدم انجام این تکلیف، عدم تمکین زوجه محسوب می گرد
روز دوشنبه ۸ آبان ۱۴۰۲ (۳۰ اکتبر ۲۰۲۳) زن جوان ٢٧ ساله ای به نام ساناز قاسمی اهل شهر میانه ، توسط همسر خو با ضربات متعدد چاقو در منزل خود واقع در یکی از شهرکهای مسکونی میانه به قتل رسیده است. این زن جوان قربانی خشونت خانگی که مادر دو فرزند کودک نیز بود. همسر ساناز قاسمی پس از ارتکاب جرم، متواری شد ولی توسط پلیس بازداشت شد. در تحقیقات اولیه انگیزه خود را اختلافات پیشین خانوادگی عنوان کرد.
۱۱آبانماه زنی جوان اهل روستای بشمن از توابع انزلی استان گیلان در بیمارستان جانش را از دست داد. این زن جوان در اواخر مهرماه توسط همسرش با انگیزه ناموسی یکی از مدیران حراست بانک کشاورزی در بندر انزلی به نام پوریا نیک بین همسرش را به علت آنکه در روز تولدش در یک کافی شاپ با پسران و مردان فامیل و آشنایانش عکس دسته جمعی انداخته بود به ستون خانه بسته و با بنزین آتش زده و همسایگان و آتش نشانی را هم با کلت کمری سازمانی حراست تهدید کرده جلو نیایند تا همسرش کاملا بسوزد!
هفته اول آبان۱۴۰۲، زن جوانی به نام حمیده شریفات، ساکن شهرستان امیدیه، در استان خوزستان به دست برادرش با شلیک ۳ گلوله کشته شد. به گفته یک منبع مطلع : حمیده شریفات ۴۰ ساله و مادر دو دختر نوجوان بوده است: «حمیده شریفات به رسم عربها سالها قبل وادار به ازدواج با پسر عمویش شد ه بود.حمیده در طول زندگی مشترک همواره با او مشکل داشت و میخواست از او جدا شود. در نهایت هم همین یکی دو سال اخیر موفق شد این کار را انجام دهد». به گفته منبع مطلع : برادر حمیده با ظن اینکه علت جدایی خواهرش از همسرش ، وجود مرد دیگری است، با سه گلوله خواهرش را کشت. خانواده هم در سکوت و همدستی باهم، هیچ شکایتی مطرح نکردند و مثل یک مرگ تصادفی و معمولی، او را در قبرستان کشتهشدههای کرونا که خارج از شهر و در جاده امیدیه ماهشهر واقع شده، به خاک سپردند. حتی جدایی و طلاقش را هم بروز ندادند و به همه گفتند در یک دعوا با همسرش، اشتباهی به او شلیک شده است. درصورتیکه هیچکس سه تیر اشتباهی شلیک نمیکند
سوء ظن یکی از عوامل قتل های “ناموسی” است . درمیان عرب ها رسم ارتجاعی “نشان کردن دختر عمو وپسر عمو” برای ازدواج است . این رسم چنین است که هنگام تولد دختر اگر پسر عمویی داشته باشد که قبل از او بدنیا امده باشد هنگام تولد ناف دختر به نام پسر عمو بریده می شود حتی اگر پسر عمو مجرد و ۳۰ ساله باشد. حتی اگر به اصطلاح ناف دختر را هم به نام پسر عمو بریده نباشند طبق رسم عقب افتاده ازداواج دختر عمو و پسر عمو دختر حق ندارد با هیچ مرد دیگری ازداوج کند
۱۵ آبان ۱۴۰۲ یک دختر شانزده ساله قربانی کودک همسری در زابل، سیستان و بلوچستان با شلیک گلوله کلت کمری توسط همسرش به قتل رسید. متهم پس از بازداشت، “اختلافات خانوادگی” را انگیزه خود برای انجام این اقدام عنوان کرد.
هشتم آبانماه زنی ۳۷ ساله با ضربههای چاقو در شهر بابل توسط همسرش به قتل رسید. متهم پس از به قتل رساندن همسرش، سراغ مادر سالمند خود رفت و او را نیز به قتل رساند و بعد هم خودکشی کرد.
سه شنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۲ در شیراز مرکز استان فارس، مردی ۴۶ ساله با سلاح سرد، همسر خود (۳۶ ساله) و فرزند دخترش (۸ ساله) را به قتل رساند. در خبر ها هویت قاتل و مقتولان بیان نشده است. . متهم پس از بازداشت، مشکلات خانوادگی را انگیزه خود برای انجام این اقدام عنوان کرده است.
۱۸آبانماه دختری ۱۴ساله اهل شهرستان فیرورق خوی توسط مردی از اهالی شهرشان با انگیزه نامشخص به قتل رسید. هرچند شنیدهها حاکی است که متهم انگیزه خود را از قتل محیا، بیادبی او عنوان کرده است
۱۸آبانماه دختری ببه نام محیا۱۴ساله اهل شهرستان فیرورق خوی توسط مردی کشته شد ظهر روز حادثه در حال بازگشت به خانه بود که ناگهان توسط «فرهاد.ک» با چاقو تهدید و سپس به قتل رسید. برخی اهالی که متوجه ماجرا شده بودند از سوی متهم تهدید شدند که اگر کلامی از ماجرا به کسی حرفی بزنند، کشته خواهند شد.د. هرچند شنیدهها حاکی است که متهم انگیزه خود را از قتل محیا، بیادبی او عنوان کرده است.
روز دوشنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۲ (۱۳ نوامبر ۲۰۲۳)، زن میانسال در روستای دشتخاک از توابع شهرستان زرند استان کرمان، توسط همسر خود به قتل رسید. به گفته رضا یعقوبی دادستان شهر زرند قاتل خود را به نیروهای انتظامی معرفی و انگیزه خود را از قتل این زن که هویتش اعلام نشده اختلافات خانوادگی عنوان کرد. در گزارش دادستان زرند به رسانه های دولتی نسبت قاتل با مقتول و هویت آنها و سن آنها بیان نشده است.
جمهوری اسلامی در مواجه با پدیده شوم و گسترده زن کشی و به ویژه قتل های “ناموسی” سیاست انکار، پنهان کاری و بی اهمیت جلوه دادن اینگونه قتل ها را در پیش گرفته . در برخی از زمینه ها مانند قتل های “ناموسی” با حمایت ضمنی ، صدور احکام ناچیز که هیچ تناسبی با جرم ندارد مشوق و سبب دامن زدن به قتل زنان می شود. در خصوص قتل های ناموسی قاتل میداند که در صورت بازداشت حداکثر پس از یکی دوسال آزاد می شود.
دوشنبه ۲۲ ابان ۱۴۰۲ خانواده یکی از اتباع خارجی با این موضوع که دخترشان چند روزی است از منزل خارج شده و تاکنون مراجعه نکرده است، به پلیس مراجعه کردند در تحقیقات اولیه معلوم شد که فرد مفقود شده آخرین بار با همسر سابق خود در ارتباط بوده است طی بازجویی ، متهم لب به اعتراف گشود و به قتل همسر سابقش اعتراف کرد قاتل انگیزهاش را اختلافهای قبلی با همسر سابقش اعلام کرد.
۲۸آبان در محله وجه آباد نسیم شهر، زنی ۵۰ ساله توسط همسر و پسرش با ضربات متعدد چاقو به دلیل سوء ظن قتل رسید.
طی آذر ماه ۹ مورد قتل “ناموسی” زن و دختر به رسانه ها راه یافت. این جنایتها درشهر هایی چون آبادان، خرم آباد کرمانشاه، تهران، ارومیه،قزوین،کنگاور و مشهد رخ داده است .
۴ آذر ۱۴۰۲ (۲۵ نوامبر ۲۰۲۳) یک زن جوان با نام مرضیه(سونیا) شش یکانی اهل روستای رحمانآباد از توابع شهرستان کنگاور در استان کرمانشاه توسط همسر خود به قتل رسید. به گفته منابع آگاه مرضیه مادر دو فرزند بوده به دلیل آنکه مدام توسط همسرش مورد ضرب و شتم قرار می گرفت به حالت قهر، چند بار به منزل پدر و مادری خود رفته بود و هر بار با وساطت اطرافیان پیش همسرش برگشته بود.
شوهر مرضیه پس از قتل توسط نیروهای انتظامی بازداشت شده و به قتل همسرش اعتراف کرد. وی در پروسه تحقیقات انگیزه خود را از قتل همسرش اختلافات خانوادگی عنوان کرده است.
اختلاف خانوادگی نام رمز قتل های “ناموسی” است. ضرب وشتم زنان توسط شوهران غالبا به این دلیل است که زنان به دلخواه شوهر ان خود رفتار نمی کنند و حاضر به تمکین نیستند. در قوانین جمهوری اسلامی زنان مجبور به تمکین هستند و قانون این مجوز را به مردان می دهد که همسران خود در صورت عدم تمکین مجازات کنند. چنین قوانین زمینه قتل های ناموسی را فراهم می کند.
۹آذر ماه ۱۴۰۲ دختر ۱۷ ساله ای با هویت «زینب- الف» در منطقه گلشهر در خیابان شهید شفیعی مشهد مقابل چشمان وحشتزده رهگذران و عابران توسط نامزدش هدف ضربات هولناک کارد قرار گرفت و با حدود ۲۰ ضربه چاقو آجین شد . به گفته شاهدان عینی پسر جوان چنان با چهرهای خشمآلود تیغه کارد را بر نقاط مختلف پیکر دختر نوجوان فرود میآورده که هیچکس جرأت نزدیک شدن و جلوگیری از این قتل را نداشته است.
۱۲آذر یک زن میانسال در شهر کوهین قزوین به دلیل آنچه اختلافات خانوادگی عنوان شده است، توسط همسر ٧۴سالهاش با اسلحه کمری به قتل رسید. متهم در تحقیقات انجام شده به صراحت به قتل همسرش اعتراف کرد و انگیزه خود را از این جنایت اختلافات خانوادگی عنوان کرد.
١٧ آذر ماه ١٤٠٢ (٨ دسامبر ٢٠٢٣)، رویا امینی، ٢٤ ساله و اهل روستای “هنگروان” بخش سیرو از توابع ارومیه، توسط پدر شوهرش، سرباز بادوزاده با شلیک اسلحه گرم به قتل رسید. . یکی از نزدیکان خانواده، رویا میگوید: رویا در «هجده، نوزده سالگی» ازدواج کرده بود .«اینکه اعلام شده رویا به اشتباه به قتل رسیده، معنایی ندارد. رویا را پدرشوهرش به قتل رسانده است. اگر اشتباهی در کار بود یک تیر شلیک میشد نه سه تیر. رویا ۵ سالی میشد که ازدواج کرده بود و یک فرزند چهار ساله داشت.
۱۹آذر ماه همشهری اعلام کرد که دختری ۲۱ ساله ساکن تهران به دلیل اینکه قصد داشت تنها در خانه مجردی زندگی کند توسط پدرش با ضربات چاقو به قتل میرسد. متهم در مورد انگیزهاش اعتراف کرد که به شدت مخالف زندگی جداگانه دخترم بودم، چون از آبروریزی و حرف و حدی مردم میترسیدم.
دوشنبه 21 آذر ماه، مادر ۴۴ساله توسط پسرش در شرق تهران از ناحیه گردن و کتف هدف ضربات چاقوی پسر ۱۹ ساله خود قرار گرفت و به قتل رسید . وی پس از ارتکاب قتل متواری شد. تا لحظه تنظیم خبر هیچ اطلاعی از بازداشت این جوان قاتل منتشر نشده است.
روز شنبه ٢۵آذرماه، جسد یک زن جوان ٢۶ساله با هویت(ز ب) اهل آبادان ساکن منطقه جرم خیز سلیچ یک روز پس از ناپدید شدن در رودخانهی بهمنشیر این شهر پیدا شد.
برخی از موارد قتل های “ناموسی” به صورت خودکشی یا گم شدن گزارش می شود که پس از بررسی و تحقیقات مشخص می شود که موضوع قتل ناموسی بوده . حتی ممکن است واقعیت پس از سالها آشکار شود..
روز ۲۵ آذر(۱۶ دسامبر ٢٠٢٣)، یک زن جوان ٢٧ ساله به نام رضوان پاپی در شهر خرمآباد توسط همسر خود به نام مرتضی درویشوند با همدستی برادر رضوان از طریق خوراندن قرص برنج به قتل رسید. فرد قاتل با رضایت پدر مقتول آزاد شده است. رضوان پاپی در سن ۱۶ سالگی وادار به ازدواج شده و قربانی کودک همسری بود. شوهر رضوان پاپی از اعلام رضایت پدر این قربانی قتل های ناموسی، خشونت خانگی، مردسالاری ،کودک همسری و قوانین زن ستیز تنها ۶روز پس از بازداشت آزاد شد.
آنچه در اینجا از قتل های “ناموسی” ذکر شد تنها نوک کوه یخی است که ابعاد پنهان آن در اختیار پزشک قانونی و راز های نهفته در دل خانواده هایی است بعنوان حودکشی و گاه مهاجرت و یا فرار وانمود می شود و به رسانه راه پیدا نمی کند.
پرونده های مربوط به قتل های “ناموسی” سهل ترین پروندههای قضایی است که کمترین میزان مجازات را در پی دارد. سهل گیری در محاکمه و مجازات مجرمان در قتل های موسوم به قتل “ناموسی” موجب افزایش این پدیده شوم شده است. مواد ۳۰۱، ۳۰۲و ماده ۶۳۰ قانون مجازات اسلامی دست مردان خانواده را در کشتن زنان خانواده شامل همسر، دختر ، خواهر وحتی مادر باز گذاشته است.
بر اساس ماده ۶۳۰ قانون مجازات اسلامی، «هرگاه مردی همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبی مشاهده کند و علم به تمکین زن داشته باشد، میتواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در صورتی که زن مکره باشد، فقط مرد را میتواند به قتل برساند. نتیجه چنین قانون بدوی و ظالمانه ای چیزی جز افزایش قتل زنان به بهانه “ناموس” نیست.
تحلیل آماری قتل های ناموسی سه ماهه سوم ۱۴۰۲
بر اساس اطلاعات موجود وجمع آوری شده از قتل های ناموسی در سه ماهه سوم ۱۴۰۲نتایج زیر بدست آمده است که با جدول توزیع فراوانی ونمودار نشان داده شده است. در این گزارش میانگین سن مرتکبین قتل های ناموسی ۳۹ سال و میانگین سن قربانیان ۳۱ بوده است . قابل ذکر است که این عدد ثابت نیست و ممکن است در گزارشات فصل های دیگر و گزارش سالانه تغییر کند.
جدول شماره ۲ ابزار قتل
ابزار قتل | Count of ابزار قتل |
آتش زدن | 3 |
اسلحه گرم | 11 |
چاقو | 14 |
خفه کردن | 9 |
خفه و مثله کردن | 1 |
دارزدن | 1 |
ضرب وشتم | 1 |
مسموم کردن | 1 |
نامشخص | 1 |
جدول و نمودار شماره ۲ ابزار بکار برده شده در قتل های ناموسی را نشان می دهد از ۴۳ مورد قتل ناموسی زنان در پاییز۱۴۰۲ چاقو با ۱۴ مورد و پس از آن اسلحه گرم شامل کلت کمری ، کلاشینکف و اسلحه شکاری بالاترین میزان و پس از خفه کردن با فراوانی۹ مورد قرار دارد. قتل بر اثر ضرب وشتم ، دارزدن، مثله کردن ومسموم کردن دیگر شیوه های به قتل رساندن زنان است.
توقف زن کشی و خشونت علیه زنان مستلزم اراده جمعی است. زدودن فرهنگ ضد زن ولغو کلیه قوانین تبعیض آمیز علیه زنان اولین گام در این راه است.
#زن_ناموس_هیچکس_نیست
#هیچکس_ناموس_هیچکس_ نیست
ابزار قتل | Count of ابزار قتل |
آتش زدن | 3 |
اسلحه گرم | 11 |
چاقو | 14 |
خفه کردن | 9 |
خفه و مثله کردن | 1 |
دارزدن | 1 |
ضرب وشتم | 1 |
مسموم کردن | 1 |
نامشخص | 1 |
[1] UN Women
[2] UNODC
[3] https://www.unodc.org/unodc/en/press/releases/2023/November/more-women-and-girls-killed-in-2022-even-as-overall-homicide-numbers-fall–says-new-research-from-unodc-and-un-women.html